Nad wodami w Diecezji Radomskiej

nad wodami 03

Trudno sobie wyobrazić chrześcijaństwo bez wody, ale nigdy nie przypuszczałem, że takie bogactwo i różnorodność wód występuje na terenie Diecezji Radomskiej. Patrząc na niedużą mapkę, widzimy jedynie dwie rzeki ‑ Wisłę i Pilicę, które wyznaczają wschodnią, północną i zachodnią granicę diecezji, utworzonej w 1992 roku. Z map nieco dokładniejszych możemy dopiero wyczytać, że również od strony południowej granicę stanowi rzeka ‑ Kamienna.

Obszar diecezji, o powierzchni około 8 tys. kilometrów kwadratowych, przecinają liczne dopływy Pilicy i Wisły, a największe z nich biorą początek na Przedgórzu Gór Świętokrzyskich. Ze Wzgórz Koneckich, niczym z biblijnego Edenu, wypływają cztery rzeki: Kamienna, Czarna, Drzewiczka i Jabłonica, a z Garbu Gielniowskiego prawie stukilometrowa Radomka. Przedgórze Iłżeckie przecina Iłżanka.

Od kilku wieków woda w tych rzekach była spiętrzana do celów gospodarczych. Energię wód rzecznych wykorzystywano przeważnie w hutnictwie, a także do napędzania młynów i tartaków. Nad Kamienną, Czarną, Radomką i Drzewiczką powstał Staropolski Okręg Przemysłowy, z którego pochodziła większość polskich produktów z żeliwa i stali.

Po II wojnie światowej, na skutek szybkiej urbanizacji i industrializacji, nastąpił wzrost zapotrzebowania na wodę w dużych aglomeracjach. Konieczna stała się rozbudowa starych zbiorników wodnych oraz budowa nowych zalewów z ujęciami wody pitnej dla Skarżyska i Starachowic oraz dla Tomaszowa Maz. i Łodzi. Potężne tamy wzniesiono w Brodach Iłżeckich na Kamiennej i Smardzewicach na Pilicy.

nad wodami 01

W latach 60. i 70. ubiegłego wieku wzmocniono groble i zapory dawnych stawów przyfabrycznych: w Sielpi na Czarnej, w Toporni na Radomce, w Radzicach na Drzewiczce. Te sztuczne jeziora miały za zadanie ochronę przed falami powodziowymi, a wokół nich wyrosły liczne ośrodki wczasowe i rekreacyjne. Kilka mniejszych akwenów, położonych na obrzeżach miast, tworzyło sieć ośrodków wypoczynku świątecznego (weekendowego), m.in. zalewy w Siczkach i na Borkach k/Radomia, zalew w Opocznie.

Jednolitą taflą wody został pokryty teren bagienno‑torfowiskowy wzdłuż koryta rzeczki Wąglanki w Miedznie koło Białaczowa (1979 r.), a także rozlewiska i stawy hodowlane w środkowym biegu Radomki, gdzie powstało wielkie Jezioro Domaniowskie (obiekt uruchomiony w 2001 roku).

nad wodami 02

W Koszorowie niedaleko Chlewisk i Szydłowca, na niewielkim potoku Kobyłka, powstał kameralny zalew, będący własnością Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Radomskiej. Być może to miejsce natchnęło Księdza do napisania tejże strofy:

„Nad wody szeroką tonią
Co wieczór ogniska płoną;
Na brzegu lasu i na łące,
Jak gwiazdy migocące”.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Uzupełnij pole: *