Wszystko gotowe. Mógłbym zacząć pisanie już w autobusie z Gdańska do Tarnobrzega, ale skąd wytrzasnąć temat, co dać na początek? Dzień Kota czy rozwód, zalety Wielkiego Postu czy smak i zapach smażonej, mazurskiej rybki? Wizerunek olsztyńskiej Czarnej Madonny z pełnoletnim dzieckiem czy sylwetkę przyczajonej Różowej Pantery na skraju Glinojeckiego Lasu?

Wstęp sam wyszedł mi naprzeciw koło Radomia. W furgonetkach i ciężarówkach do przewozu koni, wyjeżdżały ze Skaryszewa ogiery, klacze i źrebięta. Kończyły się tradycyjne wstępy, czyli targi końskie.

Przypomniały mi się sceny z dobijaniem targu na jarmarkach w Szydłowcu, Przysusze lub Końskich. To był cały, nie dla wszystkich zrozumiały, rytuał. Oglądano kopyta, mięśnie i żyły na końskich kończynach. Zaglądano w zęby i uszy. Wyjmowano z pyska wędzidło. Nabywca usiłował wcisnąć w dłoń sprzedającego plik banknotów.

Ustalanie rzeczywistego wieku konia na podstawie uzębienia zawsze wywoływało podziw wśród obserwatorów. A przecież człowiek poznał konia chyba najlepiej spośród innych zwierząt. Nawet w okresie niemieckiej okupacji w szkołach zawodowych i na kursach dla rolników uczono jak rozpoznać wiek u koni.

W kwietniu 1943 r., mój wujek zanotował w swoim zeszycie, że:

” Koń-samiec ma 40 zębów, a klacz ma 36. Samiec ma w jednej szczęce 6 siekaczy i klacz ma 6 siekaczy. Samiec ma 12 zębów trzonowych i klacz ma też 12 trzonowych. Samiec w obu szczękach posiada 4 kły, a klacz nie posiada kłów.

Źrebięta tuż po urodzeniu mają po dwie pary siekaczy ‑ tzw. cęgi, znajdujące się na środku. Po 4 ‑ 6 tyg. wyrastają średniaki, a pomiędzy 6 a 8 miesiącem życia ‑ okrajki.

Roczny źrebak traci rejestry ‑ rowki ‑ na cęgach. Pół roku później zanikają rejestry na średniakach, a gdy koń ma dwa lata traci rowki na okrajkach.

Kiedy koń ma dwa i pół roku traci zęby mleczne i wyrastają mu stałe. Średniaki wypadają, gdy ma trzy i pół roku. Nowe wyrastają mu w 4 roku.

Kły u samców wyrzynają się w wieku trzech i pół roku.

W czwartym roku życia zmieniają się okrajki.

Koń pięcioletni posiada już wszystkie zęby stałe. „

I tak oto wstępy i wstęp już za nami.